طلا از جمله فلزاتی است که از دوران باستان توسط بشر استفاده می‌شود. تاریخ شناسان احتمال داده‌اند که این فلز در ابتدا به شکل ریزه‌های براقی از طلا در کنار رودخانه‌ها یافت شده‌اند و پس از آن توسط انسان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به عقیده دانشمندان تا کنون بیش از 95 هزار تن طلا از پوسته زمین استخراج شده است که این میزان بیش از یک میلینیوم از حجم پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. همچنین گفته شده است که حدود یک میلیارد تن طلا در اقیانوس‌ها وجود دارد که امروزه امکان استخراج آن وجود ندارد.
در دوره هخامنشیان برای اولین بار در جهان سکه طلا توسط داریوش کبیر در ایران ضرب گردید که به آن داریک گفته می‌شود. تا آن دوره در دنیای آن روز هنوز سکه‌های طلا ضرب نشده بود. سکه‌های رایج از مس، مفرغ و نقره بود و پس از داریوش در کشورهای دیگر هم سکه طلا ضرب شده است. در عصر ساسانیان نیز مصرف طلا در ایران فراوان بود. بر اساس نوشته‌های مورخین سرشناسی نظیر ویل دورانت، گیرشمن، شاردن و دیگران در ادوار مختلف تاریخی فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی مصنوعات طلا و جواهر و سنگ‌ها و مواد طبیعی قیمتی رونق فراوانی داشته است.
و طبقه اشراف و ثروتمندان جامعه عموما از وسایل و اشیاء زینتی گرانبهائی که از طلا و جواهرات ساخته شده بود استفاده می‌کردند. از شکوه و عظمت دست‌ساخته‌های هنری ایرانیان در روزگاران هخامنشی و ساسانی هرچه گفته شود کم است.
پادشاهان این سلسله نظیر هرمز اول، خسرو دوم چنان به ساخت زیور آلات اشرافی و به ویژه تاج و تخت پادشاهی توجه داشتند که حیرت مورخین را برانگیخته است. تئوفیلاکتوس مورخ بیزانسی و ثعالبی مورخ عرب در وصف تاج و تخت پادشاهان مذکور مطالبی نگاشته‌اند. و اعتراف کرده‌اند که در تاریخچه طلا، طلا و جواهرسازان ایرانی در عصر خود همواره شهره آفاق بوده‌اند.
کاشف طلا کیست؟
۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، هندی‌ها در کتاب مقدسشان درباره اهمیت طلا صحبت کرده‌اند. احتمالاً آن‌ها کاشفان طلا هستند.قدیمی‌ترین معدن طلا (4000 سال قبل از میلاد مسیح) در بین‌النهرین، در خاورمیانه و مربوط به سومریان بوده‌است.
یافته‌ها نشان می‌دهد بین سال‌های 2654 تا 2685 قبل از میلاد در آبیدوس (Abydos) و نگده (Nagada) مصر،زرگری مرسوم بوده‌است.
این زمان به پیش از تاریخ استفاده از نقره برمی‌گردد.
در این زمان استفاده از طلا در جواهرسازی و تزئینات، بجز برای فرعونیان،خانواده آن‌ها، كاهنین و مقامات بلند پایه ممنوع بود.
براساس اطلاعات محلی در مصر، طلا برای اولین بار در نیل آبی و معادن خاص گزارش شده كه به سال 2200 قبل از میلاد برمی‌گردد (O.Medenbach,H.Wilk1986).
گنجینه‌های فوق‌العاده یافت شده در مقبره فرعون توتانخامون (TutanKhamun) كه در سال1350 قبل از میلاد مسیح دفن شده، شاهدی بر استانداردهای بالای زرگری در مصر است.
تابوت او شامل 110 كیلوگرم طلای ناب است كه چهره وی برروی آن با دست كنده‌كاری و تزئین شده است.
صدها سال بعد در تمدن اینكاها (Incas)، طلا ارتباط تنگاتنگی با پرستش خدا داشت؛ چنانكه معبدی برای خورشید، بنام كوری‌كانچا (Coricancha) در كوزكو (Cuzco) بنانهاده شد كه پایتخت اینكاها در قرن14 شد.
سقف كاه‌گلی آن دارای رشته‌هایی از طلا و روی آن سرشار از تزئینات و سریر زرین بود (O.Medenbach,H.Wilk1986). دریونان باستان سكه‌های طلا در سده‌های هفتم و هشتم پیش از میلاد رایج بوده است و در ارمنستان استفاده از سكه‌های طلا در سده اول پیش از میلاد شروع شد.
جنگ بر سر استخراج این فلز گران‌بها
قاره آفریقا و به طور خاص کشور آفریقای جنوبی بیشترین میزان استخراج طلا در طول تاریخ را به خود اختصاص داده است و در سال ۱۸۶۸ میلادی حدود ۴۰ درصد طلای استخراج شده در سراسر دنیا در کشور آفریقای جنوبی صورت گرفت که هنوز تا به امروز این رکورد دست نخورده باقی مانده است. البته چند سالی که آفریقای جنوبی جایگاه خود را از دست داده است و کشورهایی مانند چین و آمریکا صدر جدول تولید طلا در دنیا را به خود اختصاص داده‌اند؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها حتی به رکورد آفریقای جنوبی نزدیک هم نشده‌اند.
تاریخچه طلا در ایران هم همواره پر فراز و نشیب بوده است. ایران در حال حاضر ۲۲ معدن فعال در استان‌های مختلف دارد که در سال حدود ۳۵ هزار و ۶۰۰ تن سنگ طلا از آن‌ها استخراج می‌کند. در حال حاضر چیزی در حدود ۰.۲ درصد طلای تولید شده سالیانه در دنیا در ایران تولید می‌شود و از این حیث ما رتبه ۴۶ را در سال ۲۰۲۰ در دنیا به خود اختصاص داده‌ایم.
جنگ جهانی و تاثیر آن روی طلا
دو جنگ جهانی خانمان‌سوز اول و دوم در قرن اخیر باعث ایجاد ویرانی‌های بزرگی در اقتصاد جهانی شد. حد فاصل بین این دو جنگ نیز رکود اقتصادی وحشتناکی در سراسر اقتصادهای بزرگ دنیا شکل گرفت. دهه ۱۹۳۰ را می‌توان اوج این داستان در نظر گرفت. آمریکا یکبار تجربه کنار گذاشتن استاندارد طلا را از سیستم اقتصادی خود داشت و با نتایج ویران‌کننده آن مواجه شده بود. در سال ۱۹۱۹ بار دیگر به سیستم استاندارد طلا روی آورد. اما باز هم تنگنای شدید اقتصادی آن‌ها را مجبور کرد که در دهه ۱۹۳۰ استاندارد طلا را کنار بگذارند. در جریان دو جنگ جهانی نیز آمریکا هوشمندانه از صحنه جنگ فاصله گرفت. نتیجه این سیاست قدرت گرفتن دلار آمریکا در برابر ارزهای اروپایی بود. این اتفاق موجی از انتقال طلا در دنیا را به سوی آمریکا به طمع کسب سود بیشتر روانه کرد. در نتیجه دلار آمریکا بیش از پیش سلطه خود را در سطح دنیا دیکته کرد.
امریکا و تغییری بزرگ در تاریخچه طلا
این اتفاق زمینه‌ساز شکل‌گیری یک تغییر بزرگ در تاریخچه طلا بود. آمریکایی‌ها در سال ۱۹۷۸ در نهایت در دوران ریاست جمهوری نیکسون تصمیم گرفتن که استاندارد طلا را برای همیشه از اقتصاد خود حذف کنند. در نتیجه پول فیات تا به امروز مبنا و اساس اقتصاد این کشور و به تبع آن سایر کشورهای دنیا شده است. به هر حال از آن روز به این طرف تاریخچه طلا دستخوش فراز و فرودهای زیادی بوده است. در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ طلا به‌عنوان مطمئن‌ترین سرمایه برای در امان ماندن از تورم وحشتناک اقتصادی بود اما در سال‌های ۲۰۱۳ به بعد به خاطر رشد اقتصاد آمریکا و ارزش گرفتن دلار، تقاضا برای طلا افت کرد و قیمت آن نیز کاهش یافت
شمش طلای باستانی
در دوران باستان، طلا اغلب برای ایجاد سکه استفاده می شد، اما سکه همیشه برای معاملات بزرگ مناسب نبود. از سوی دیگر شمش های طلا به راحتی با کالاها و خدمات دیگر قابل مبادله بود و دوام و ماندگاری بیشتری نسبت به سکه داشتند. شمش‌های طلا را می‌توان به واحدهای کوچک‌تر نیز تقسیم کرد، که باعث می‌شود آن‌ها به‌عنوان شکلی از ارز همه‌کاره‌تر و مفیدتر باشند.
مصریان باستان تنها تمدنی نبودند که از شمش های طلا استفاده می کردند. یونانیان باستان، رومی ها و چینی ها نیز از شمش های طلا به عنوان نوعی ارز استفاده می کردند. یونانی ها و رومی ها سکه هایی از طلا ضرب می کردند، اما از شمش های طلا نیز به عنوان وسیله مبادله استفاده می کردند. چینی ها که از اولین کسانی بودند که از پول کاغذی استفاده کردند، از شمش طلا نیز به عنوان نوعی ارز استفاده می کردند.
شمش طلا از زمان های قدیم به عنوان ارز استفاده می شده است. به عنوان مثال، مصری ها از شمش های طلا به عنوان نوعی پول در 2600 سال قبل از میلاد استفاده می کردند. میله ها به مثقال معروف بودند و برای تجارت و پرداخت استفاده می شدند. بابلی ها نیز از شمش های طلا به عنوان ارز استفاده می کردند و به استعدادها معروف بودند. بر روی این شمش های طلا نقش فرمانروا نقش بسته بود و برای پرداخت حقوق سربازان و مقامات دولتی استفاده می شد.
شمش های طلا باستانی نه تنها برای ارز، بلکه برای تجارت نیز استفاده می شد. طلا یک کالای ارزشمند بود و در فراسوی مرزها و بین فرهنگ ها معامله می شد. شمش‌های طلا اغلب به‌عنوان راهی برای استاندارد کردن تجارت و اطمینان از پرداخت قیمت منصفانه برای کالاها و خدمات استفاده می‌شد. شمش های طلا نیز به عنوان هدیه، به ویژه به افراد دارای موقعیت بالا، به عنوان راهی برای نشان دادن ثروت و قدرت داده می شد.
دیدگاهتان را بنویسید